Đôi ḍng ghi nhớ

Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí,

Vị ân nhân của người tị nạn Viet Nam

 

Người Việt hải ngoại đă bàng hoàng khi hay tin Linh Mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí, vị hiền phụ của người tị nạn Việt Nam nhiều năm trong các trại tỵ nạn ở Indonesia, Phi Luật Tân và Thái Lan, đă tạ thế ngày 3-3-2003. Nhiều cộng đồng người Việt trên thế giới đă tổ chức lễ tưởng niệm và cầu nguyện cho ngài để tỏ ḷng biết ơn về những ǵ ngài đă làm cho người Việt tỵ nạn. Qua các công việc ngài đă làm, chúng ta có thể coi Linh Mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí như là một mẫu gương của những người sống để phục vụ tha nhân.

Linh mục Gildo Dominici sinh năm 1935 tại Ư, gia nhập Ḍng Tên, được gởi đến truyền giáo tại Việt Nam năm 1967 và được bổ nhiệm làm giáo sư tại Giáo Hoàng Học Viện tại Đà Lạt. Linh muc Gildo Dominici tự chọn cho ḿnh một tên Việt Nam, tên Đỗ Minh Trí và sống chết với tên Việt Nam thân thương ấy. Ngài rất thông thạo tiếng Việt, nói và viết tiếng Việt hết sức lưu loát. Hai năm sau biến cố 1975, năm 1977, ngài được cử sang Indonesia phục vụ người Việt tị nạn ở Galang. Năm 1985, ngài được chuyển đến trại tị nạn Bataan ở Phi Luật Tân, rồi lại được chuyển về các trại tị nạn ở Thái Lan và ở đó cho đến năm 1990. Từ năm 1991 đến 1993, ngài làm Tuyên Úy cho phong trào Linh Thao tại Bắc Mỹ.

Linh mục Mark Raper, trước đây là Giám Đốc Cơ Quan Tỵ Nạn của Ḍng Tên (Jesuit Refugee Service) và hiện nay là Giám Đốc Tổ Chức UNIYA, Trung Tâm Công B́nh Xă Hội của Ḍng Tên ở Sydney, có kể lại câu chuyện sau đây liên quan đến những nỗ lực của Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí: Có một phụ nữ Việt Nam tên là Nguyễn Thị Lan, đă kể lại câu chuyện của bà như sau:

Bà Lan có chồng và hai người con, một trai và một gái. Khi bà và chồng quyết định đi vượt biên th́ bà khám phá ra bà đang có thai. Bà quyết định ở lại cho đến khi sinh con xong mới đi. Chồng bà đă đi trước với người con trai lớn tuổi nhất. Khi chồng bà đến Mă Lai an toàn, đă viết thư thúc giục bà ra đi. V́ vậy, sau khi sinh xong được đứa con gái, bà đă t́m thuyền để đi cùng với hai đứa con gái và người chị. Khi thuyền đă ra khơi, bà mới khám phá ra ông chủ thuyền không rành về đi đường biển và trên thuyền không dự trữ đầy đủ nhiên liệu, thức ăn và nước uống cho thời gian vượt biển, do đó thuyền cứ đi ḷng ṿng trên biển. Chỉ ít ngày sau, thuyền hết nhiên liệu và trôi vật vờ. Thức ăn và nước uống bà đem theo bắt đầu cạn. Bà thấy gia đ́nh ông chủ thuyền c̣n nhiều thức ăn, nên năn nỉ ông dành một ít cho hai đứa con của bà, nhưng ông ta nhất định từ chối. Ít hôm sau hai đứa con của bà đă chết đói và khát. Tiếp theo, người chị của bà cũng ra đi v́ kiệt sức. Nhưng bỗng nhiên, thuyền của bà ta được vớt và bà được đưa đến trại tỵ nạn Galang an toàn.

Khi lên đảo, sức khỏe của bà đă phục hồi nhanh chóng, nhưng trong đầu óc của bà luôn ấp ủ một điều: Phải báo thù anh chủ thuyền. Bà đem câu chuyện nói trên tường thuật đi tường thuật lại với mọi người trong trại, gây không khí rất căng thẳng. Bà luôn tố cáo người chủ thuyền là một tên sát nhân, phải đền tội chứ không thể tha thứ được. Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí đă đến an ủi bà và nhờ những người xung quanh săn sóc và cầu nguyện cho bà. Mặc dầu Cha Trí và các cộng sự viên đă t́m mọi cách làm cho bà ta quên chuyện cũ để có thể sống cuộc sống mới, bà ta luôn tỏ ra là một người không thể thuyết phục được.

Bỗng một hôm, bà t́m đến Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí, và cho biết bà sẵn sàng tha thứ cho ông chủ thuyền. Linh mục nói: “Điều đó rất tốt. Thiên Chúa chấp nhận sự cải hóa tâm hồn của chị. Chị có thể bỏ lại chuyện đó đàng sau.” Nhưng đột nhiên bà ta nói: “Không! Con muốn mọi người phải biết con tha thứ cho ông ta!”

Mặc dầu ông chủ thuyền không phải là người công giáo, Cha Đỗ Minh Trí vẫn khôn ngoan thu xếp cho ông đến dự một thánh lễ Chúa Nhật của người công giáo. Trong thánh lễ, bà ta đă nói với ông: “Tôi tha thứ cho ông”. Từ đó, cuộc sống của bà và của nhiều người liên hệ ở trong trại bổng trở nên vui hẳn lên.

Trên đây là một câu chuyện nhỏ nói lên một việc nhỏ mà Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí đă làm cho người tỵ nạn. C̣n không biết bao nhiêu chuyện phức tạp khác mà linh mục đă giúp người tỵ nạn vượt qua để tạo dựng một cuộc sống mới, kể cả những trường hợp ngài hết ḷng bênh vực người tị nạn trước những bất công do ban điều hành trại gây ra và kết quả ngài đă bị trục xuất hoặc Nhà Ḍng yêu cầu ngài rời khỏi trại để tránh tai họa xảy đến cho ngài.

Linh mục Gildo Dominici Đỗ Minh Trí chuyên về thần học luân lư. Đức Ông Nguyễn Đức Tiến trong Thánh Lễ cầu nguyện cho Cha Dominici Đỗ Minh Trí tại Thánh Đường St. Barbara, Santa Ana, có cho biết chính Cha Dominici Đỗ Minh Trí sau khi giao trách nhiệm tuyên úy Linh Thao vùng Bắc Mỹ cho một linh mục VN vào khoảng năm 1994 đă xin gia nhập một tổ chức từ thiện quốc tế để có thể trở lại Việt Nam dạy Thần Học chui cho một số đại chủng sinh. Chúng ta cũng không quên, LM Dominici Đỗ Minh Trí đă bị chính quyền cộng sản trục xuất khỏi Việt Nam ngay sau khi họ xâm chiếm Miền Nam Việt Nam năm 1975.

Cha Đỗ Minh Trí đă viết nhiều cuốn sách viết về Việt Nam, trong đó hai cuốn ngài viết bằng tiếng Việt được người Việt khắp nơi nồng nhiệt đón nhận và đời đơi ghi nhớ là cuốn “Việt Nam Quê Hương Tôi” và cuốn “Đi T́m Anh Em” với giọng văn đậm đà t́nh cảm Việt nam và nồng nàn thắm thía nghĩa t́nh Việt Nam.

Chúng tôi xin mượn câu chuyện nói trên để ghi nhớ những ǵ Cha Đỗ Minh Trí đă làm cho người Việt tỵ nạn và ước mong rằng, cũng như bà Nguyễn Thị Lan, người Việt sẽ biết quên đi những chuyện hận thù cá nhân để kiến tạo một tương lai mới tốt đẹp hơn cho chính bản thân, cho cộng đồng cũng như cho quê hương chúng ta. Đặc biệt, chúng ta không thể quên lời xác định của Cha Dominici Đỗ Minh Trí về vị trí của ngài trong ḷng người dân Việt: “Việt Nam là quê hương tôi, dù rằng tôi không được sinh ra trên đất nước Việt Nam. Tôi chỉ ở đó có bảy năm. Bấy nhiêu cũng đủ để trở thành một công dân Việt Nam, theo cách riêng của tôi, mặc dù trên phương diện huyết thống hay pháp lư tôi không được niềm hân hạnh ấy”.

Chúng ta nguyện cầu cho linh mục Dominici Đỗ Minh Trí được Chúa thưởng công bội hậu trên nơi vinh phúc đời đời.