Cầu nguyện là cách đáp ứng của từng cá nhân với sự hiện diện của Chúa. Chúng ta đến với Chúa một cách kính cẩn với một trái tim lắng nghe. Chúa nói trước và chúng ta lắng nghe. Trong lúc cầu nguyện, chúng ta cảm nhận sự hiện diện của Chúa và đáp ứng tình yêu của Chúa một cách biết ơn. Trọng tâm luôn luôn là Chúa và những gì Chúa làm.
Sau đây là những đề nghị để trợ giúp và khiến cho chúng ta có thể chăm chú nghe lời Chúa và lời đáp trả duy nhất của chúng ta:
A. Một Thủ Tục Cầu Nguyện Hàng Ngày
Trong mỗi thời gian cầu nguyện, hãy sử dụng thủ tục sau đây:
1. Chuẩn Bị
Hãy dự trù để dành ít nhất từ 20 phút đến một giờ để cầu nguyện hàng ngày. Mặc dầu không có gì là "thiêng liêng" về con số sáu mươi phút, đa số chúng ta nhận thấy rằng cần đến một giờ để có đủ thì giờ cho việc lắng đọng, và để bước vào đoạn Phúc Âm, v.v...
Đêm trước, dành thì giờ để đọc các phần giải thích hay chú giải Thánh Kinh trong các sách phụ dẫn để hiểu rõ về đoạn Phúc Âm, và đọc đoạn Phúc Âm. Trước khi buồn ngủ, hãy nhớ lại đoạn Thánh Kinh này.
Nhận thức được rằng chúng ta không đáng là gì cả nếu không có Chúa; nói với Chúa là chúng ta tùy thuộc hoàn toàn vào Chúa.
Xin Chúa cho chúng ta ơn lành chúng ta ước muốn và cần thiết.
Đọc và suy nghĩ về đoạn Thánh Kinh đã lựa chọn, sử dụng hình thức cầu nguyện thích hợp: suy niệm cho những Thánh Vịnh và những đoạn không kể chuyện, chiêm niệm cho những đoạn kể chuyện hay có biến cố xảy ra. (Xem phần chỉ dẫn về các hình thức cầu nguyện ở các trang sau).
Kết thúc thời gian cầu nguyện bằng một cuộc đối thoại với Chúa Giêsu và Chúa Cha. Nói và lắng nghe. Chấm dứt bằng một kinh Lạy Cha.
Sự kiểm điểm nhắm vào những xúc cảm bên trong về việc được an ủi hay bị thất vọng xảy đến qua cảm nghĩ của chúng ta về sự vui sướng, bình an, buồn rầu, sợ hãi, bối rối, tức giận, v.v.
Nhiều khi trong lúc kiểm điểm, chúng ta biết rõ cách thức Chúa đáp lại lời cầu xin của chúng ta về một ơn lành nào.
Trong trường hợp không có người linh hướng hay bạn đường cầu nguyện, viết những cảm nghĩ xuống có thể thay thế cho việc lượng giá và giải thích. Nếu có vị linh hướng, kiểm điểm bằng cách viết xuống sẽ giúp cho dễ chia sẻ kinh nghiệm cầu nguyện với vị linh hướng.
B. Các Hình Thức Cầu Nguyện Một Mình
Có nhiều hình thức cầu nguyện với Thánh Kinh. Mỗi hình thức thích hợp với một hạng người. Bằng cách thực tập nhiều lần các phương pháp khác nhau chúng ta trở nên giỏi dang khi sử dụng hình thức thích hợp cho đoạn Thánh Kinh và hòa hợp với nhu cầu cá nhân và cá tính của chúng ta.
Có các hình thức sau đây:
1. Suy Niệm
Khi suy niệm chúng ta đến với đoạn Thánh Kinh như với một lá thư tình; hình thức này rất hữu ích khi cầu nguyện với những đoạn thơ như Thánh Vịnh.
Các nhà thần học dạy rằng qua chiêm niệm, chúng ta có thể "nhớ lại và hiện diện trong những mầu nhiệm của cuộc đời Chúa Kitô".
Thần Trí Chúa Giê-su hiện diện trong chúng ta qua phép rửa tội, dạy dỗ chúng ta y như Chúa Giê-su đã dạy dỗ các tông đồ. Thần Trí gợi lại và làm sống động các mầu nhiệm chúng ta bước vào qua việc cầu nguyện. Cũng như ở trong Thánh Thể, Chúa Giê-su lên trời đã làm hiện diện mầu nhiệm Phục Sinh, trong việc chiêm niệm, Thánh thần đem tới biến cố đặc biệt mà chúng ta chiêm niệm và Thánh thần tự xuất hiện trong mầu nhiệm ấy.
Trong câu chuyện Thánh Kinh, bước vào một cuộc đối thoại với Chúa Giê-su:
1. Có mặt ở đó với Chúa và vì Chúa.
2. Ước muốn Chúa, thèm khát Chúa.
3. Lắng nghe Chúa.
Cầu nguyện tập trung là một hình thức cầu nguyện rất giản dị, rất trong sáng, thường thì không ra lời; đó là cách mở trái tim chúng ta cho Thánh Thần đến ngự trị trong chúng ta.
Trong cầu nguyện tập trung, chúng ta tuột dốc xoáy ốc để đi sâu xuống vào tận đáy tâm hồn chúng ta. Đó là điểm yên tĩnh trong ta nơi đa số chúng ta cảm nghiệm đã được cấu tạo bởi một Thiên Chúa thương yêu đã thổi hơi thở cho chúng ta được sống. Muốn bước vào sự cầu nguyện tập trung, chúng ta phải tuyên xưng sự phụ thuộc của chúng ta vào Chúa và đầu hàng trước tinh thần yêu thương của Ngài.
"... Thánh Thần cũng đến để giúp đỡ chúng ta những lúc yếu đuối. Thánh Thần trình bày nhừng lời cầu xin của chúng ta dưới những hình thức không thể diễn tả bằng lời..."(Ro-ma 8:26)
Thánh thần của Chúa Giêsu kêu lớn trong chúng ta "A-ba, Lạy Cha" (Ro-ma 8:15).
Một hình thức thay đổi của lời nguyện lập lại có thể bao gồm tên "Giêsu" hay hình thức đã được mệnh danh là "Kinh Giêsu", "Lạy Chúa Giêsu, Con của Chúa Trời hằng sống, xin đoái thương đến con, là kẻ có tội."
Một cách cầu nguyện là chiêm niệm khi đọc một đoạn Thánh Kinh hay các bài văn viết về linh thao khác.
Đọc như vậy luôn luôn giúp cho đời sống cầu nguyện của chúng ta được phong phú hơn. Phương pháp được mô tả sau đây đặc biệt có ích khi chúng ta cảm thấy khô khan nguội lạnh.
Viết nhật ký là một hình thức viết trong chiêm niệm. Khi chúng ta đặt bút trên giấy, linh hồn và thân thể hỗ trở để giải tỏa bản thể thật sự của chúng ta.
Có sự khác biệt giữa hình thức cầu nguyện này với cách chúng ta giữ nhật ký hàng ngày.
Cầu nguyện bằng nhật ký là cảm nhận trong ánh sáng mỗi khi các hình ảnh mới được phát xuất từ tiềm thức của chúng ta được ban cho những ý nghĩa mới. Cầu nguyện bằng nhật ký đòi hỏi phải bỏ sang một bên những thành kiến và những sự kiềm chế đã có sẵn.
Viết trong chiêm niệm giống như viết thư cho một người yêu. Các kỵ niệm được gợi lại, các niềm tin được làm cho sáng tỏ và tình cảm nổi giậy mãnh liệt trong chúng ta. Trong khi viết xuống chúng ta có thể khám phá rằng các cảm xúc được tăng cường và kéo dài.
Vì thế viết nhật ký có thể giúp cho chúng ta nhận định được các cảm xúc bị che dấu, bị đè nén, như tức giận, sợ hãi và thù hận.
Cuối cùng, cầu nguyện bằng nhật ký có thể giúp chúng ta tôn trọng hơn những chữ những câu đã được viết trong Thánh Kinh.
Lập lại là việc trở về một thời gian cầu nguyện trước đó với mục đích để cho những hoạt động của Chúa ăn sâu trong trái tim chúng ta.
Qua sự lập lại, chúng ta tô điểm cho sự nhạy cảm của chúng ta đối với Chúa và đối với cách thức Chúa nói với chúng ta qua việc cầu nguyện và trong những hoàn cảnh của cuộc đời chúng ta. Cầu nguyện lập lại giúp cho kinh nghiệm của sự tổng hợp điều chúng ta là ai với điều Chúa đang bầy tỏ cho chúng ta biết Chúa là ai.
Lập lại là một cách để tôn kính Lời Chúa nói với chúng ta trong các buổi cầu nguyện trước. Đó là nhớ lại và suy nghĩ về một cuộc đối thoại trước đây của chúng ta với một người chúng ta yêu mến. Cũng giống như khi chúng ta nói với Chúa, "Lạy Chúa xin hãy nói lại với con điều ấy; con đã nghe thấy Chúa nói gì với con?"
Trong cuộc đối thoại tiếp theo hay lập lại này, chúng ta mở lòng cho sự hiện diện chữa lành thông thường có mãnh lực để biến cải những sự đau buồn và bối rối chúng ta đã cảm nhận được trong các buổi cầu nguyện trước đó.
Khi lập lại, không những các sự an ủi (vui sướng, ấm áp, bình an) được mạnh mẽ hơn, mà các sự thất vọng (đau khổ, buồn bã, và bối rối) thường đưa tới một trình độ mới để thấu hiểu và chấp nhận kế hoạch Chúa dành cho chúng ta.
C. Các Thực Tập Linh Thao và Hướng Dẫn Khác
1. Hồi Tâm
"Giavê, Ngài xem xét con và Ngài hiểu biết con." (Thánh Vịnh 139:1).
Hồi Tâm là dụng cụ để chúng ta khám phá ra cách thức Chúa đã hiện diện trong chúng ta và chúng ta đã đáp ứng với sự hiện diện của Chúa trong ngày ra sao.
Thánh I-nhã tin rằng lối thực tập này tối quan trọng, và trong trường hợp không thể có một buổi cầu nguyện chính thức, Thánh I-nhã nhấn mạnh rằng cuộc hồi tâm sẽ giúp cho chúng ta duy trì được sự nối kết cần thiết của chúng ta với Chúa.
Hồi tâm không được nhầm lẫn với sự xét mình khi người thống hối lo nghĩ đến những sai lầm và thất bại của mình. Hồi tâm là một sự tìm kiếm để biết Chúa hiện diện ra sao trong các biến cố, trường hợp và cảm xúc của cuộc sông hằng ngày của chúng ta.
Kiểm điểm cầu nguyện đối với buổi cầu nguyện cũng như việc hồi tâm so với cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Thực tập hồi tâm một cách có kỵ luật sẽ ảnh hưởng đến sự tổng hợp quân bằng cần thiết cho sự tăng trưởng trong mối liên hệ của chúng ta với Chúa và với mọi người.
Phương pháp này phản ảnh "tác động mạnh mẽ của tình yêu cá nhân: những gì chúng ta luôn luôn muốn nói với một người chúng ta thật lòng yêu thương theo thứ tự chúng ta muốn nói. Cám ơn người.. Xin giúp con... Con yêu người... Con xin lỗi người... Xin hãy đến với con."
Trong sự cấu tạo một cộng đồng điều cần thiết là mọi thành phần phải liên lạc mật thiết với nhau về những vấn đề căn bản của đời sống họ. Đối với các Kitô hữu, đây là chia sẻ đức tin, và là một cách để phụ giúp cho việc cầu nguyện một mình.
Một nhóm chia sẻ đức tin không phải là một nhóm hội thảo, không phải là một buổi họp mặt. Các thành phần không đến với nhau để chia sẻ những nhận thức về trí tuệ hay thần học. Mục đích của chia sẻ đức tin cũng phải là để hoàn tất một trách vụ đã được ân định trước.
Mục đích của chia sẻ đức tin là để nghe và để được mở lòng cho Chúa trong khi Chúa tiếp tục bày tỏ mình trong cộng đồng Giáo Hội được biểu tượng qua nhóm nhỏ đã đến với nhau vì danh người. Kết quả của chia sẻ đức tin là sự xây dựng Giáo Hội, là Thân Thể của Chúa Kitô (Epheso 4:12).
Phương thức chia sẻ đức tin là đọc và suy niệm với nhau về lời Chúa. Chia sẻ đức tin mời gọi chúng ta chia sẻ với nhau trọng tâm sâu xa của chúng ta, ý nghĩa của sự kiện được làm một kẻ đi theo Chúa trong thế giới ngày nay. Thực sự chia sẻ đức tin là đến để cùng yêu thương nhau trong Chúa Kitô mà Thần Trí là mãnh lực liên kết của nhóm.
Một hình ảnh của một nhóm chia sẻ đức tin là một hồ nước trong đó các viên sỏi được ném vào. Nhóm nhỏ ngồi thành vòng tròn như ngồi quanh hồ nước. Như một viên sỏi được thả nhẹ nhàng vào nước, mỗi viên tạo nên một phản ảnh của lời Chúa. Trong yên lặng của sự chia sẻ, mỗi lời hiến dâng đều được nhận lãnh. Trong khi mặt nước sao động với những đợt sóng hình tròn đồng tâm lan rộng về phía bờ hồ, những câu nói cũng vậy, được bành trướng để bao trùm, trong tình yêu, mỗi thành phần của nhóm ngồi theo hình tròn.
Việc sử dụng các hình ảnh quan trọng cho sự phát triển tâm lý và tâm thần chúng ta. Các hình ảnh gợi lên cùng một lúc nhiều tầng lớp ý nghĩa khác nhau và do đó là biểu tượng của thật tế sâu xa của chúng ta.
Qua việc sử dụng khéo léo việc tưởng tượng, chúng ta có thể giải tỏa các tiềm năng được che dấu.
Khi sức tưởng tượng hoạt động trong lúc cầu nguyện, và được kèm theo một thái độ tin tưởng, chúng ta tựcởi mở cho quyền năng và mầu nhiệm của sự hiện diện cải tạo của Chúa hoạt động trong chúng ta.
Vì phần lớn Thánh Kinh là một tổng hợp các câu chuyện đầy những hình ảnh gợi cảm xúc, việc sử dụng trí tưởng tượng khi cầu nguyện bằng Thánh Kinh rất là xúc tích.
Qua những hình ảnh của Thánh Kinh, chúng ta vượt qua sự thật của lịch sử để khám phá chân lý của mầu nhiệm của lời Chúa trong đời sống chúng ta.