Phục Vụ Vì Chúa

Lê Xuân Hy

Abstract

In Ignatian spirituality, service is grounded in the direct religious experience of God's love. The way to choose a particular service is also based on individual and community religious experiences. This discernment method takes into account my experience and understanding of the world today, as well as guidance from Scriptures and the church. One particular service highlighted by all three components - Scriptures, church's teaching, and our world today - is justice. Vietnamese refugees are called in a particular way to serve justice, which is the foundation for peace in the world.

Có khi chúng ta hăng say phục vụ, đẻ ra đủ chuyện lý tưởng và hào hứng làm việc với nhau. Nhưng chắc các bạn cũng từng có những lúc chán nản và muốn đặt lại đủ thứ vấn đề: không biết làm những chuyện đó để làm gì, không biết có ích lợi gì cho ai chăng, không biết có phải mình theo tiếng Chúa gọi để phục vụ tha nhân hay đó chỉ là ý riêng? Hơn nữa, phục vụ có trăm đường mà thời giờ, sức lực tôi giới hạn, tôi biết chọn làm gì và bỏ gì? Tôi biết Chúa đầy quyền phép thì tại sao tôi không để mọi chuyện thế gian này cho Chúa, còn tôi chỉ lo giữ mình trong sạch để nếu chết thì lên thẳng thiên đàng, chứ còn phục vụ nhiều khi còn sanh thêm xích mích, lôi thôi, phật lòng Chúa chăng. Tại sao tôi cần phục vụ trong lối sống Đồng Hành?

Phục vụ không đòi lý thuyết, nhưng một ít tư tưởng giúp chúng ta vững tâm phục vụ, và cũng giúp chúng ta chọn việc nào để phục vụ. Đó là hai điểm chính của bài này. Tôi cũng xin chia sẻ một vài lầm lỡ của chính mình trong hai vấn đề này để chúng ta rút kinh nghiệm.

Tại Sao Phục Vụ?

Bước đầu tiên trong cuộc sống đồng hành với Chúa Kitô là cảm nhận tình thương của Ngài. Ngài thương chúng ta ngay cả khi chúng ta tội lỗi. Chính tôi đã đi trật bước đầu này một thời gian khá lâu. Tôi cứ nghĩ mình phải trong sạch, đàng hoàng đã thì mới tới với Chúa được. Dựa vào sức mình thay vì lòng thương của Chúa, tôi cứ té hoài, rồi chán ghét chính mình, và càng giữ khoảng cách với Chúa. Hình như chính thánh Phêrô cũng đã từng xin Chúa giữ khoảng cách vì thánh nhân thấy ngài bất xứng.

Khi say tình thương vô điều kiện của Chúa rồi, chúng ta muốn theo Chúa và bắt chước Ngài. Điều chính mà Ngài mời gọi chúng ta theo chính là thương yêu người khác vô điều kiện như Ngài đã thương yêu chúng ta, và xây dựng một thế giới yêu thương.

Nếu thế giới này chỉ là nơi tạm bợ và xấu xa, thì tôi dại gì phí công xây dựng nó? Qua chương trình Thao Luyện Đơn Giản mà cha Hùng đang hướng dẫn, tôi học được rằng chính Chúa quan tâm tới thế giới này và liên tục làm việc trong đó: “Ngài chia sẻ tất cả: trao ban quà tặng, hiện diện trong những món quà đã trao, hoạt động qua những món quà, và cho đi chính Ngài trong đó.  Thiên Chúa chia sẻ sinh khí của Ngài trong mọi sinh vật trên thế gian này.” (Choosing Christ in the World; chị Mộng Hằng chuyển ngữ).

Cách Chúa thương là bằng hành động: “Chúa yêu bằng việc làm, chứ không phải chỉ bằng tư tưởng hay thái độ. Ngài chia sẻ tất cả... Chúa kêu mời bạn yêu những người Chúa đã gửi đến cho bạn để bạn yêu họ như chính Ngài yêu. Điều bạn làm (chứ không phải chỉ là tư tưởng hay cảm xúc) là tình thương của bạn. Và tất cả những gì bạn làm cho người khác trở thành những quà tặng. Trong mỗi món quà, bạn muốn chia sẻ chính bản thân bạn. Tình yêu đó không những quý báu mà còn huy hoàng nữa.” (Choosing Christ).

Chọn Việc Tông Đồ Nào?

Tôi còn bị lúng túng nhiều với câu hỏi này và còn đang tìm tòi. Tôi xin chia sẻ một vài ý tưởng và xin các bạn góp ý. Một cách nào đó thì câu trả lời khá đơn sơ. Trở lại với kinh nghiệm tiên khởi và căn bản là con người tội lỗi của tôi được Chúa yêu vô điều kiện và hoàn toàn, và tôi cũng muốn bắt chước Chúa và cộng tác với Chúa trong cách yêu vô điều kiện và phục vụ hết lòng. Việc nào yêu nhiều hơn thì chắc là đúng đường hơn.

Tuy nhiên vẫn còn cả ngàn việc, mà một hai việc tôi làm cũng không xuể! Yêu thương ngay chính vợ con tôi cũng đã khó rồi. Biết vợ vất vả cả ngày rồi nên khi về tôi biết là mình cũng có thể thực hiện tình yêu một cách cụ thể bằng cách giúp việc lặt vặt trong nhà, nhưng tôi vừa mệt, vừa thích làm chuyện khác như viết bài cho báo (!), nên cũng không giúp vợ đủ. Ngó lên tin tức, tôi thấy bao nhiên người chết vì động đất bên Ấn Độ, tôi cũng có thể đóng góp và cổ động người khác đóng góp. Tôi có nên bỏ những việc khác để giúp cho nạn nhân bên Ấn không?

Cách tôi chọn việc là nhìn vào Chúa Kitô trong Phúc Âm và đồng thời coi lại con người đặc thù của mình để kiếm một đường mà Chúa gọi đích danh tôi chứ không phải ai khác. Một hình ảnh đánh động tôi nhiều là người đàn bà Samarita bên bờ giếng. Bà ta biết thân phận mình tội lỗi và xui xẻo, nên ra giếng nước vào giờ các phụ nữ khác không ra đó, để tránh họ, để khỏi ai soi mói vào cuộc đời mình. Tuy nhiên, sau khi biết Chúa Kitô rồi, thì bà ta mang chính cuộc đời của bà ta làm khí cụ truyền bá Phúc Âm: bà con ơi, ra mà xem người mà biết hết chuyện của tôi mà vẫn yêu thương tôi, cho tôi nước hằng sống.

Tôi thấy mình giống người đàn bà đó. Như tôi đã chia sẻ ở trên, tôi cũng đã từng tránh mọi người cho đỡ phiền, và tránh Chúa vì tôi không xứng. Rồi Chúa tới với tôi, gạ chuyện, và kiên nhẫn dạy cho tôi biết Ngài ở ngay kề tôi, và Ngài thương tôi dù tôi tội lỗi. Như bà kia, tôi không kêu lên là “hãy thánh thiện như tôi để được gần Chúa,” nhưng là “bạn ơi hãy can đảm đón nhận Ngài chính khi bạn còn bất toàn, vì tội lỗi như tôi mà Ngài vẫn thương vô bờ.”

Chưa hết, còn vài yếu tố nữa trong tiến trình chọn việc. Tại sao Chúa sinh tôi vào thế giới hiện tại này, mà không phải là một ngàn năm trước hay một trăm năm sau? Thế giới hiện tại có đặc tính gì? Một đặc tính của thế giới hôm nay là Chúa có vẻ xa xôi quá! Dường như Ngài là thợ đồng hồ, một khi làm xong rồi thì để tự nó chạy mà không cần làm gì với nó nữa (lại một ý nữa tôi học trong Thao Luyện Đơn Giản.) Nói tắt, thế giới này khá vô thần. Trong thế giới này, chia sẻ kinh nghiệm tôi khó khăn thế nào khi tránh Chúa, và nhẹ nhàng khi chấp nhận Chúa ngay cả khi tôi không đáng được Chúa chấp nhận, là một công việc quan trọng không kém gì cứu trợ nạn nhân động đất.

Tị nạn là một đặc tính của nhiều người trong chúng ta, kể cả tôi. Chúng ta sống trong một nước với nhiều quyền lợi, nhưng cũng còn liên lạc với một thế giới còn nhiều khó khăn. Một hình ảnh chính của Thiên Chúa trong Cựu Ước là Đấng Công Bình. Chúa Kitô tiếp tục truyền thống đó. Trong thế giới đại đồng hôm nay, công bình là nền tảng của tình thương và hòa bình. Vì vậy Tòa Thánh mới nhấn mạnh tới Ủy Ban Công Lý và Hòa Bình và nâng Đức Cha Nguyễn Văn Thuận lên chức Hồng Y. Đức Cha Thuận mang kinh nghiệm của chính cuộc đời ngài vào để phục vụ Hội Thánh trong chức vụ chủ tịch ủy ban này. Mặc dù không chính thức nằm trong ủy ban này, mọi giáo dân ngày nay đều có nhiệm vụ tranh đấu cho công lý. Có lẽ Chúa gọi những người tị nạn chúng ta đóng một vai trò đáng kể trong việc xây dựng công lý trong thế giới hôm nay.

Nhận Định Ơn Gọi Tông Đồ

Đồng Hành có ba đặc tính: cảm nhận Chúa, nhận định, và phục vụ. Cả ba liên hệ mật thiết. Cảm nhận Chúa là nền tảng và động cơ trong việc tông đồ. Nhận định cũng đóng một vai trò thiết yếu. Chúng ta đã đi qua hai bước đầu của nhận định việc tông đồ: một là tại sao mình phục vụ, hai là chọn việc nào để làm. Nhận định của thánh I-Nhã còn cẩn thận hơn và còn ít nhất là hai phần nữa: nhận định qua cộng đoàn, và kinh nghiệm xác tín (confirmation).

Qua bước ở trên, tôi muốn chia sẻ với mọi người là Chúa nhân lành, cứ việc tới với Ngài. Tuy nhiên tôi không thể nói điều này trong bài giảng ngày Chúa Nhật, vì cộng đoàn không mời tôi vào chức vụ này. Tôi cần làm việc với dân Chúa. Tôi xin học và phụ với cha Hùng trong chương trình Thao Luyện Đơn Giản, và ngài chấp nhận. Tôi phụ ngài và chị Mộng Hằng giúp một ít người. Những người này chấp nhận, và Chúa có vẻ cho công việc có hoa trái. Như vậy một phần nào đó cộng đoàn đã giúp tôi nhận định và mời gọi tôi theo tiếng Chúa kêu.

Một confirmation nữa là cuộc sống dài hạn của chính tôi và những người thân. Dù gặp một số khó khăn (thí dụ như cần nuôi gia đình mà việc này, cũng như hầu hết việc các anh chị em trong Đồng Hành làm, lại không lương; và thiếu huấn luyện, phải mất nhiều công trình học hỏi), nhưng cách chung Chúa ban niềm vui cho gia đình.

Tôi cũng đã từng sai lầm lớn vì không để ý đến cuộc sống của chính mình khi chọn việc tông đồ, và không chừng nhiều anh chị em cũng đã mắc phải sai lầm này: ôm đồm quá, trên khả năng Chúa cho và ơn Chúa gọi. Cứu thế gian này không phải là việc của tôi, mà là của Chúa, tôi không cần và không nên gánh thay Ngài. Tôi làm việc vì tôi theo Chúa, chứ không phải vì kết quả. Chúa cho hoa trái thế nào thì tùy Chúa. Khi tôi ôm đồm quá sức, có lẽ tôi quá lo tới kết quả và không tin tưởng vào Chúa đủ chăng, như Maisen quật vào hòn đá vài lần thay vì chỉ một lần để có nước.